Het Concertkoor Breda zal op 3 november 2019 om 15:00 uur in de St. Willibrorduskerk in Teteringen “De Messiah” van Georg Friedrich Händel ten gehore brengen.                                                                     

Aan deze uitvoering wordt medewerking verleend door de solisten     

Elvire Beekhuizen, sopraan,                                                                                                                                   

Oscar Verhaar, countertenor,                                                                                                                   

Pablo Gregorian, tenor en                                                                                                                                                                  

David Visser, bas.

De begeleiding wordt verzorgd door het barokorkest Florilegium Musicum.

De leiding is in handen van de dirigent Geert van den Dungen.

De componist Georg Friedrich Händel werd op 23 februari 1685 in het Duitse Halle geboren. Zijn muzikaliteit kwam al vroeg tot uiting. De organist Friedrich Wilhelm Zachow uit Halle, onderrichtte hem  in orgel, klavecimbel, viool, harmonieleer  en contrapunt. In 1702 werd hij organist van de Domkerk in Halle, een jaar later, 18 jaar oud, violist in het orkest van de Hamburgse opera, waarna hij in 1706 naar Italië reisde.  Daar ontmoette hij ook Arcangelo Corelli en de gebroeders Scarlattti.  Bij terugkeer uit Italië kreeg Händel  een aanstelling aan het hof te Hannover en in 1712 vestigde hij zich in Londen. In 1727 verkreeg hij het Engels staatsburgerschap en heette vanaf die tijd George Frideric Handel. Na jaren van componeren en dirigeren van opera’s op Italiaanse tekst met mytho- logische of historische thema’s  voor de Royal Academy of Music in Londen en vele grote opera successen ondervond hij toenemend concurrentie van onder anderen Johann Adolf Hasse en Nicolò Porpora. Ook kreeg hij enkele muzikale  en financiële teleurstellingen te verwerken,  reden waarom Händel zich tussen 1733 en 1738 ook bezig hield met het componeren van oratoria, in 1741 de oratoria Messiah en Samson, kort na elkaar. Jephta , zijn laatste van de ruim 25 oratoria voltooide hij in 1751. Zijn gezichtsvermogen verslechterde, hetgeen  componeren zijn laatste levensjaren onmogelijk maakte. Händel overleed op  14 april 1759 en hij werd bijgezet in de “Poets’ Corner” van Westminster Abbey te Londen, naast grote kunstenaars als Shakespeare, Tennyson en Purcell.                                                                                                                    

Op zijn grafmonument staat de eerste zin van de aria ‘I know that my Redeemer  liveth’ uit de Messiah.                                                                                                                                                                        

Händel componeerde dit meesterwerk in 1741 in slechts 24 dagen; later volgde nog een aantal aanvullingen en varianten. De Messiah ging in première in Dublin op 13 april 1742 in ‘Mr Neale’s Great Music Hall’. Het concert vond plaats ten behoeve van diverse charitatieve instellingen. Op de flyers en posters voor de première stond vermeld: “Verzoeke geen zwaarden mede te nemen noch hoepelrokken te dragen: hoe meer plaats, des te meer opbrengst voor de goede doelen.”                               

De uitvoering door slechts 16 jongens en 16 mannen was voor de componist en het minder verwende Ierse publiek een enorm succes   en  bracht £ 400,- op.  Na Händels terugkeer vond in maart 1743 in Londen de tweede uitvoering plaats; de Messiah werd aanvankelijk gereserveerd ontvangen, maar zou niet veel later zeer populair worden. In de 19de eeuw ontwikkelde de Messiah zich tot een typisch Engels cultureel icoon.   Koren van meer dan duizend zangers en orkesten van honderden instrumentalisten, uitgerust met hoorns, trombones  en tientallen fagotten waren niet ongewoon. Tijdens de huidige renaissance van de barokmuziek is de Messiah weer verlost van alle pompositeit en zijn de grootse contouren van deze ware grootmeester weer  tot in details duidelijk.                                                                                                                                                                     

Messiah, een Engelse vorm voor de Hebreeuwse titel Masjiach, in Nederlands en Duits weergegeven met “Messias”, is te vertalen als “gezalfde” of “zalveling”. De tekst van dit oratorium is ontleend aan zowel het Oude als het Nieuwe Testament en is geredigeerd door librettist Charles Jennens (1700 - 1773) en door Händel in een min of meer vrije vorm gebruikt.                                                                          

De Messiah bestaat uit drie delen.  Het eerste deel behandelt de aankondiging van de Messias en zijn komst op aarde.  Het tweede deel beschrijft de weg van zijn boodschap in de wereld, beloond met de uiteindelijke overwinning.  Het derde deel, bezingt  de toepassing van het geloof, de troost van alle Christenen. Elke thema werd door Händel telkens verklankt in de opeenvolging van een drietal bijbehorende vormen: recitatief, aria en koor. De Messiah heeft een wat ambivalente status, tussen muzikaal vermaak en godsdienstoefening. Het werd aanvankelijk alleen in theaters en concert zalen uitgevoerd, aangekondigd als ‘Grand Musical Entertainment’. Ook wordt het wel een concert-oratorium of ‘educational entertainment’ genoemd door  Händel na de Londense première geriposteerd met: “My lord, I should be sorry if I only entertained them, I wished to make them better”. De Londense kerkelijke gemeenschap echter zag het uitvoeren van geestelijke muziek in een profaan concertgebouw lange tijd als blasfemie en dwong Händel het werk alleen als ‘A New Sacred Oratorio’ aan te kondigen, en de titel Messiah te vermijden.  Pas vanaf 1750 klonk dit muzikaal monument ook in kerkgebouwen, 3 november dus door het Concertkoor Breda  in de Willibrordus  Kerk  in Teteringen. 

Het Concertkoor Breda, in 1910 opgericht als Christelijke Oratorium Vereniging Breda, is sinds 2 mei 2019 een projectkoor geleid door de Stichting Concertkoor Breda.     

Aan de uitvoering van “De Messiah” werken bijna 70 zangers en zangeressen als projectdeelnemers mee.

Wij kijken inmiddels terug op ons uitermate succesvolle concert in de R.K. Laurentiuskerk te Breda, Ginneken, op 24 maart 2019 toen wij de Petite Messe Solennelle van Gioachino Rossini voor u hebben uitgevoerd.

Op 15 maart 2020 zal het Concertkoor Breda in voormelde R.K. Laurentiuskerk onder de titel “If ye love me” Anglican hymns & anthems van onder andere Tallis, Purcell, Stanford en Wesley ten gehore brengen. Door het koor gezongen liederen zullen worden afgewisseld met enkele stukken samenzang. Ook zullen enkele teksten en/of gedichten worden voorgedragen.

Op 1 november 2020 staat het Requiem van Mozart en, in het kader van het Beethovenjaar, de Missa in C van Beethoven op het programma.

Maar eerst: 3 november 2019. Wij verheugen ons erop u dan om 15:00 uur in grote getalen in de  St. Willibrorduskerk in Teteringen te mogen verwelkomen.                                                                                                                                      

Er is ruime gelegenheid tot, gratis, parkeren naast de kerk en Teteringen is met 3 buslijnen vanuit Breda en Oosterhout te bereiken.

De toegangsprijs is € 26,00, met inbegrip van het programmaboekje en een kopje koffie of thee in de pauze. Na afloop van het concert is er gelegenheid voor een gezellige nazit naast de kerk in de Dorpsherberg.

De duur van de uitvoering is ongeveer tweeëneenhalf uur. Kaarten zijn verkrijgbaar via de website van het koor: www.concertkoor.nl (eventueel 06-10089415), bij de Vrije Boekhandel, bij boekhandel Van Kemenade & Hollaers, bij de VVV, bij Bloemisterij Aarts (in Teteringen) en bij de ingang van de kerk.

De uitvoering van de Messiah is mede mogelijk gemaakt door de van de gemeente Breda ontvangen subsidie.

Jan Huinen,         

Voorzitter Concertkoor Breda